Twój hotel jest ofiarą koronawirusa? Jesteś członkiem zarządu i zastanawiasz się co robić?
Poznaj nasz mini-poradnik upadłościowy dla prezesów hoteli zatapianych przez koronawirusa i umów się z nami na krótką bezpłatną konsultację.
1. Obroty hotelu spadły do zera, zaraz przestaniemy płacić kontrahentom – czy mam już składać wniosek o upadłość?
Raczej jeszcze nie – przepisy wymagają złożenia wniosku w terminie 30 dni od powstania stanu niewypłacalności, a istnieje domniemanie, że stan ten powstaje, gdy zaległości w płatnościach przekraczają trzy miesiące. Nawet jeśli jest jeszcze trochę czasu na decyzję, czas ten musi być dobrze wykorzystany.
2. Jakie kroki powinienem teraz podjąć?
Poza działaniami zmierzającymi do ratowania hotelu (ograniczanie kosztów, renegocjowanie warunków kredytów, ściągnie należności – sądy są sparaliżowane, więc rozważ mediacje i inne metody polubowne) powinieneś rozważyć kroki formalne:
•_ formalne poinformowanie właścicieli o sytuacji,
•_ zapytanie właścicieli o ich plany co do ratowania / dokapitalizowania firmy,
•_ gromadzenie i uporządkowanie materiałów, które będą potrzebne dla przygotowania wniosku upadłościowego (uwaga: wniosek jest skomplikowany, a od jego złożenia i prawidłowości zależy twoja odpowiedzialność – zob. punkt 4),
•_ rozpoczęcie starań o uzyskanie pomocy publicznej.
3. Czy mogę się restrukturyzować?
Alternatywą dla upadłości jest postępowanie restrukturyzacyjne. Niektóre z postępowań (postępowanie o zatwierdzenie układu oraz uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu) odbywają się niemal w całości poza sądem. Dopiero na ostatnim etapie składa się do sądu wniosek o zatwierdzenie układu przyjętego przez wierzycieli.
Z kolei postępowanie sanacyjne pozwala przeprowadzić głęboką restrukturyzację hotelu z problemami, w tym odstąpić od niekorzystnych dla hotelu umów, dokonać zwolnień czy sprzedać niepotrzebny majątek ze skutkiem sprzedaży egzekucyjnej.
4. Co mi grozi?
Zgodnie z ogólnymi przepisami członek zarządu, który nie złoży w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości albo nie doprowadzi do otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego (zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu) może osobiście odpowiadać za długi spółki, w tym również te publicznoprawne.
Istnieje także możliwość pozbawienia takiego członka zarządu (a w niektórych przypadkach także osób nieformalnie kierujących przedsiębiorstwem – tzw. shadow director) prawa prowadzenia działalności gospodarczej, zasiadania w zarządach, radach nadzorczych czy nawet bycia pełnomocnikiem przedsiębiorcy.
Niezłożenie w terminie wniosku o upadłość może się także wiązać z odpowiedzialnością karną.
5. Stan niewypłacalności z powodu COVID-19
Ustawodawca wprowadził jednak szczególne rozwiązania w związku z epidemią Covid-19 w art. 15 zzra ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Na podstawie wskazanego przepisu istnieje możliwość późniejszego złożenia wniosku, jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19. W takim przypadku bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu. Po zakończeniu stanu epidemii termin do złożenia wniosku biegnie na nowo.
Istnieje domniemanie, że jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, to zaistniał on z powodu COVID-19.
Wskazane powyżej postanowienie pozwala skorzystać z wydłużonego terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, ale nie w każdym przypadku będzie to możliwe, a ponadto w pewnych przypadkach wskazane rozwiązanie może być wątpliwe. W szczególności należy wskazać na przedsiębiorstwa, w których stan niewypłacalności powstał przed 14 marca 2020, nawet jeśli został wywołany w związku z epidemią Covid-19 – literalnie takie przedsiębiorstwa nie mogą skorzystać z przedłużonego terminu na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Kolejną grupą przedsiębiorstw mogą być takie, w których stan niewypłacalności powstał w stanie zagrożenia epidemicznego / stanie epidemii, ale trudno jest określić, czy przyczyna niewypłacalności ma związek z Covid-19. Trudności m. in. mogą dotyczyć tego, czy bierzemy pod uwagę tylko te rodzaje działalności, których prowadzenie zostało zakazane, czy również inne rodzaje działalności „pośrednio” dotknięte Covid-19 (np. dostawców do restauracji).
Covid 19 a SARS-CoV-2
Sars-CoV-2 jest wirusem wywołującym chorobę COVID-19. W art. 2 ust 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, ustawodawca definiuję Coivid-19 jako chorobę wywołaną wskazanym wirusem.
W art. 15 zzra w/w ustawy (pkt 4 powyżej) ustawodawca przedłuża termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli stan niewypłacalności powstał z powodu Coivid-19. Nie jest zatem jasne, czy uprawnieni do skorzystania z w/w przepisu są tylko ci przedsiębiorcy, którzy zostali dotknięci skutkami choroby Covid-19, czy również tacy przedsiębiorcy, którzy nie zostali bezpośrednio dotknięci skutkami choroby, ale ich stan niewypłacalności powstał np. w związku z wprowadzeniem ograniczeń związanych z rozprzestrzenianiem się wirusa Sars-CoV-2. Sytuacja jest tym bardziej skomplikowana, że ustawodawca w niektórych przepisach w/w ustawy wyraźnie odróżnia chorobę od wirusa np. w art. 14c ust 1 czy art. 15 zzzzzb ust 1 pkt 1 lit a i b.
W związku z powyższym, każdy przypadek wymaga indywidulanej analizy.
6. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne
W związku z epidemią COVID-19 ustawodawca wprowadził tzw. uproszczone postępowanie o zatwierdzenie układu. Postępowanie to polega na tym, że hotel zagrożony niewypłacalnością zawiera umowę z wybranym przez siebie nadzorcą układu w celu zawarcia układu ze swoimi wierzycielami. O otwarciu postępowania uproszczonego należy obwieścić w MSiG, przy czym obwieszczenie takie może nastąpić najpóźniej do 30 czerwca 2021 roku, oraz każdy uprawniony może dokonać wskazanego obwieszczenia tylko raz.
Zalety tego postępowania są następujące:
- otwarcie postępowania uproszczonego następuje bez udziału sądu;
- dłużnik sam dokonuje wyboru nadzorcy układu;
- z dniem otwarcia postępowania ulegają zawieszeniu z mocy prawa postępowania egzekucyjne (wszczęte przed otwarciem postępowania uproszczonego) dotyczące wierzytelności objętych z mocy prawa układem oraz dotyczące wierzytelności zabezpieczonej rzeczowo;
- niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia wynikającego z wierzytelności, o których mowa w pkt b) powyżej;
- w czasie prowadzenia postępowania uproszczonego, dłużnik może dokonywać czynności zwykłego zarządu (czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu wymagają zgody nadzorcy układu);
- zastosowanie mają przepisy o niedopuszczalności spełniania świadczeń z wierzytelności objętych układem (art. 252 pr. rest.), dopuszczalności potrąceń wzajemnych wierzytelności (art. 253 pr. rest.) oraz niedopuszczalność wypowiedzenia umowy najmu i dzierżawy (art. 256 pr. rest.).
Wadą otwarcia wskazanego postępowania jest to, że hotel nie będzie mógł skorzystać z pomocy, o której mowa w ustawie z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (art. 2 ust 3).
W zakresie odpowiedzialności, ustawodawca wprowadził modyfikację polegającą na tym, że odpowiedzialność za:
- szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie określonym w prawie upadłościowym;
- zobowiązania spółki, o których mowa w art. 299 § 1 kodeksu spółek handlowych;
- zaległości podatkowe, o których mowa w art. 116 § 1 ordynacji podatkowej;
jest wyłączona, gdy osoby ponoszące odpowiedzialność z tytułów wskazanych powyżej (czyli przede wszystkim właśnie członkowie zarządu i wspólnicy spółek osobowych ponoszący nieograniczoną odpowiedzialność za długi spółki) wykażą, że podjęli odpowiednie działania wynikające z ww. ustawy, tj., że w terminie określonym w art. 21 ust. 1 lub 2a prawa upadłościowego dokonano obwieszczenia o otwarciu postępowania uproszczonego, oraz że:
•_ w postępowaniu o zatwierdzenie układu doszło do prawomocnego zatwierdzenia układu albo
•_ w jego następstwie do otwarcia postępowania sanacyjnego lub do złożenia uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości
•_ lub, że w terminie 7 dni od umorzenia postępowania o zatwierdzenie układu złożono wniosek o ogłoszenie upadłości albo wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, który doprowadził do otwarcia takiego postępowania.
Wskazane powyżej postanowienia nie dotyczy jednak odpowiedzialności karnej z art. 586 ksh:
Kto, będąc członkiem zarządu spółki albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających według przepisów upadłość spółki – podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Przeczytałeś nasz poradnik i masz nadal więcej pytań niż odpowiedzi? Zapraszamy na krótką bezpłatną konsultację.
___ Napisz na adres covid@argon.legal i umów się nami na spotkanie.
Powrót do bloga